İstanbul, Şehirler ve Mimari

İstanbul, Şehirler ve Mimari Selim Nüzhet Gerçek'in gazete ve dergilerde kaleme aldığı yazılarını biraraya getirmekte. Kitap üç temanın oluşturduğu bölümlerden meydana gelmekte. İlk bölüm, İstanbul Yazıları, ikinci bölüm, Şehirler adını taşımakta. Bu bölüm seyahat konulu bir yazı ile birlikte İstanbul dışında 9 şehir hakkında kaleme alınan yazılardan meydana geliyor. Üçüncü bölüm Şehir ve Mimari başlığını taşıyor. Bu eseri meydana getiren yazılar ağırlıklı olarak 1941'dan başlayarak 1944 yılı dahil olmak üzere yaklaşık 80 yıl önce o zamanın gazete ve dergilerinde tefrika edilmiş olup bir kitap hüviyetiyle ilk kez okurlarımızla buluşuyor.

Bugünün bakışıyla bu yazılar öncelikli olarak neler kaybettiklerimizin birer envanteri sayılsa yeridir. Vaktiyle sahip olduğunuz güzelliklerin hayranlık verici bir anlatımı olarak okurları selamlayan eser, bugün konuştuğumuz bazı problemlerin o zamanlardan tespit ve teşhis edildiği, çözümü için önerilerin getirildiği ve bunların dikkate alınmadığını da ortaya koymakta. Başta İstanbul olmak üzere kültür, şehir-mekân, mimari, tarihi-kültürel miras gibi bir türlü doğru yolu bulamadığımız ve neredeyse daima sınıfta kaldığımız konuların önemine dikkat çekmekle birlikte müellifin yazılarına hakim olan estetik bakışıyla ve şehir-mekân dikkatiyle vaktiyle sahip olduğumuz güzellikleri, incelikleri farketmemizi sağlamasının yanında, onlara gözümüz gibi sahip çıkma sorumluluğunu da aşılıyor. Şehirde yaşama kültürü, şehir-insan bağının birbirini inşa eden -insanın şehri, şehrin de insanı- karakteri, geçmişten gelen eşsiz mirasın bugünden başlayarak gelecek kuşaklara bizim tarafımızdan ulaştırılması bilinci bu kitabın en temel kaygısı. Nihayet bu yazılar satır satır bir dil zevkinin yüksek bir sadelikle örneğini vermekte. Selim Nüzhet, doğup yaşadığı şehri, gezip gördüğü şehirleri üstün bir dil zevki ve medeniyet bilinciyle dile getirme, kendi zamanına taşıma sorumluluğunu yerine getiriyor. O halde biz de onun anlayış ve kavrayışını örnek alarak, içinde yaşadığımız şehri ve şehirlerimizi onun kaleminden öğrenirken ümit edelim ki bu anlayıştan ve kavrayış tarzından hisse sahibi olalım.