Coğrafya Her Şeyden Önce Savaş Yapmaya Yarar

“Coğrafya, sıkıcı ve işe yaramaz bir disiplindir.” Yves Lacoste, akademik ve mesleki hayatı boyunca işte bu argümanla mücadele etmiştir. Üstelik bu, hayli güçlü bir akıntıya karşı kürek çekerek yürüttüğü bir mücadeledir: Coğrafyanın bütünüyle “sıkıcı ve işe yaramaz” olduğu öğrenciler arasında genel kabul gördüğü gibi, coğrafyacıların da büyük bölümü bu disiplini “iklim-nehirler-bitki örtüsü-nüfus-tarım” ve benzerine ilişkin kuru bilgilerin arasına sıkıştırılmış ölü bir disiplin haline getirmiştir. Oysa coğrafya Lacoste’a göre bütünüyle siyasi bir alandır.

Coğrafya Her Şeyden Önce Savaş Yapmaya Yarar’ın başlıca argümanı, stratejik bir bilgi olarak coğrafyanın, iktidar sahiplerinin elinde bir yönetim aracı olarak kullanıldığıdır. Bu araç, Vietnam Savaşı’nda ABD Hava Kuvvetleri’nin Kızıl Nehir bentlerinin coğrafi özelliklerini sinsice bir yıkım planında kullanması örneğinde olduğu gibi, doğrudan askeri amaçlara da hizmet edebilir. Lacoste’un kendi kelimeleriyle söyleyecek olursak, “gerek ‘fiziksel’ diye adlandırılan boyutlarıyla, gerekse iktisadi, sosyal, demografik, siyasi özellikleriyle mekanların metodik tanımlanması olarak coğrafyanın kesinlikle, pratik olarak ve güç olarak, devlet aygıtının bölgede yaşayan insanların kontrol edilmesi ve organize edilmesi için ve savaş için ifa ettiği fonksiyonlar çerçevesine yerleştirilmesi gerekir”.

Sert polemiklerle ilerleyen ve alanında bir tür “yapısökümü” gerçekleştiren bu kitap, ilk kez 1976 yılında kaleme alınmıştır. Elinizdeki metin ise, yazarın 2012 yılında yaptığı bazı revizyonların yanı sıra, yazarın düşünsel dünyasında belirleyici olmuş bir yaşam öyküsünü de kapsayan uzun bir yeni Önsöz’ü içeriyor.