Cahillikle Mücadele Makinesi_{Modern İran Hikâyelerinden Seçmeler}

“Yaşlı psikiyatrın sesi kulaklarımda çınlamaktaydı. Tam karşımda yanıp sönen sarı-kırmızı bir ışık gözlerimi alıyordu. Genç psikiyatrın sesi, çocukken banyoda söylediğim şarkılar misali kulaklarımda yankılanıyordu: “Tam anlamıyla aklı başında bir insan gibi hareket ediyorsun. Nitekim psikiyatri disiplini, tehlike anında kaçış şansı olmayan hayvanların bile saldıracağını söyler ki sen de odada kilitli kalan vahşi kedi gibi saldırdın. Mesela sokak gösterileri sırasında etrafı polislerle çevrilen insan kalabalığını düşün. Genelde polis, göstericilerin çıkabileceği küçük bir koridor bırakır ve insanlardan o koridordan çıkmaya yeltenince onlara saldırıp tutuklar çünkü az da olsa kurtulma ümidi taşıyan insanoğlu karşısındaki güce saldırmak istemez. Buraya kadar söylediklerim psikiyatri için bilinen şeyler. Bizim istediğimiz ise yakınlarına karşı büyük bağlılık duyan idealist bir adamın psikolojik ve fizyolojik açıdan ciddi baskılara maruz kalmasına rağmen ölme şansı yoksa vereceği tepkiyi görebilmek. Bir varsayım, böyle durumlarda insanın ölebilmek için bütün manevi kuvvetini topladığını ve sonunda da öldüğünü iddia ediyor. Ölmeye karar vererek Feridüddin Attar'ın önünde ölen derviş gibi. Başka bir varsayım ise aynı şartlarda, insanın tehlike anında en duygusal hayvanın yavrusuna yaklaştığı gibi hareket edeceğini öne sürüyor. Kaynayan suyun içinde kendi yanmamak için yavrusunu ayağının altına alan maymunun hikâyesini duymuşsundur? Duydun mu o hikâyeyi? Duydun mu?...”

(Ruh Ameliyatı'ndan)